Drie leden van de Binnenlandse Strijdkrachten houden een groep collaborateurs (onder wie een vrouw of een als vrouw verklede man) onder schot. ©Nationaal Archief
Repressie
​
Na een bezetting of oorlog gaat een land over tot hun zuiveringsritueel. Schuldigen moeten getroffen worden. De repressie na de Tweede Wereldoorlog valt te onderscheiden in twee categorieën: straatrepressie en strafrechtelijke repressie.
Straatrepressie
Het Belgische gezag was na de bevrijding nog niet onmiddellijk hersteld. Dit zorgde ervoor dat de bevolking zelf het recht in handen nam. Er heerste een brutale en ongecontroleerde woede-uitbarsting tegenover de collaborateurs. Huizen werden in brand gestoken en inboedels werden de straat opgegooid. Ook was er sprake van banditisme. Georganiseerde bendes vielen binnen bij rijke boeren die tijdens de oorlog een pak geld hadden verdiend op de zwarte markt. Ze hadden jarenlang geprofiteerd van andermans ellende en moesten hier op een brutale manier voor boeten.
Een ander gekend fenomeen van de straatrepressie is het kaalscheren van vrouwen die zich met een Duitser hadden ingelaten. Zij werden publiekelijk vernederd. Al was dat in Vlaanderen slechts een marginale straf.
Strafrechtelijke repressie
Het gerechtelijk orgaan trad op en bestrafte collaborateurs. De Belgische constitutie voorzag zware straffen voor zij die sympathie geuit hadden naar de vijand. Mannen die tijdens de
oorlog hadden meegestreden met het Duitse leger werden ter dood veroordeeld. De kleine garnalen die enkel blijk gaven van hun sympathie voor de bezetter bleven van zware straffen gespaard. Zij raakten tijdelijk hun burgerrechten kwijt. Hierdoor mochten ze niet meer gaan stemmen, waren er jobs die ze niet meer konden uitoefenen en kwamen ze niet meer in aanmerking voor bepaalde uitkeringen. Zo’n 40 000 Belgen verloren voor een bepaalde periode hun burgerrechten.
Naarmate de tijd vorderde, werden de straffen milder. De gemoederen bedaarden en bepaalde straffen werden zelfs kwijtgescholden. Bepaalde collaborateurs hadden dus geluk. Ze kregen een lichtere straf voor hetzelfde vergrijp.